Søndagsdikt, på ein måndag: F

Da eg var farande fant heile helgen, er det godt at Bai har framheva at ein kan levere litt seint. Utfordringane denne gongen:

1. Frammandgjering er eit omgrep som blei brukt av dei russiske formalistane, for å markere forskjellen mellom daglegspråket og det litterære språket. Dei meinte at ein språkbrukar og lesar har lett for å få eit automatisk forhald til språket, kor gjenkjenning av ord og strukturar gjer at lesaren ikkje legg merke til kva han faktisk les. Victor Skjlovskij meinte at det litterære språket skulle marke avstand til det automatiserte kvardagsspråket, gjennom bruk av frammandgjerande verkemidler, som fekk lesaren til å leggje meir merke til forma. Eksempler på frammandgjerande verkemidler kan vere er metaforar og anna biletspråk, gjentakingar og parallellismer.

Presenter eit dikt kor språket er annleis enn kvardagsspråket.

2. Presenter eit dikt av ein diktar med namn på F.

3. Det er mai, og i mai er vi nordmenn ekstra opptekne av fridom. Presenter eit dikt som handlar om fridom, på eit eller anna nivå.

Eg vil til den første delen ta med eit dikt av spanske Rafael Alberti (1902-99).
Han fekk eit gjenombrot i 1929 med Sobre los ángeles, som mellom anna inneheld:

Den dumme engelen

Denne engelen
som fornekter tomheten  rundt sitt portrett
og gjør sin hånd
til en død fugl.

Denne engelen som frykter at de skal be den om vingene
at de skal kysse den på nebbet
høytidlig
uten nærmere avtale.

Er den så dum og fra himmelen
hva gjør den så på jorden? svar meg.
Forklar meg.

Ikke i gatene, nei overalt
likeglad, tåpelig
treffer jeg den.

Den dumme engelen!

Ja, den må være fra jorden.
Ja, bare fra jorden.

(Gjendiktet av Inger Elisabeth Hansen)

Lyrikar på F, nei eg kjem ikkje utanom Kolbein Falkeid, sjølv om det kan verke som eg berre gjer som Bai (andre veka på rad!) Og sidan eg i helga traff nokre gode vener frå mange år tilbake - måtte det bli diktet 'Gjensyn', kanskje betre kjent som 'Hallo adjø' i Vamps versjon.





Gjensyn

Så rart å møtes etter flere år.
Et 'hvordan har du det' og 'takk det går'.
I farten får jeg ikke sagt deg mer,
men leser fort ditt ansikt og ditt hår.

Der går så mange fremmede omkring.
Men jeg ser ingen. Det fins ingenting
i noen små sekunder, bare du -
Det streifer hjertet som en fugleving.

Så fort og flyktig . Brått er alt forbi,
og vi går hver til vårt. Men kanskje i
det korte møtet myldret tusen ord
som vel var unødvendig å si.

Imellom mennesker som oss, som sto
så nær hverandre engang, går en bro
fra kyst til kyst, usynlig over sjø,
som binder dem til ett om de er to.

Hallo. Adjø.

Kolbein Falkeid er med i tredje bolken og, han har nemleg gjendikta David Diop frå Senegal:

Afrika

Afrika, mitt Afrika
Afrika med stolte krigere på eldgamle savannestier
Afrika som bestemor min synger om
på den fjerne elvebredden sin
Jeg har aldri kjent deg,
men blodet ditt flyter i årene mine,
det fine, svarte blodet ditt som overrisler markene
Svetteblodet ditt
Arbeidssvetten din
Slavearbeidet ditt
Afrika, fortell meg Afrika-
er det deg denne krumbøyde ryggen,
denne ryggen som knekker under alle ydmykelsene,
denne skjelvende ryggen med røde arr
som sier ja til pisken under middagssola?

Men en alvorlig røst svarer meg;
Tankeløse brushode, ungt og sterkt
er dette treet
som står i ensom majestet mellom hvite og falmede blomster,
Det er Afrika, ditt Afrika
som sta og tålmodig gror igjen
med frukter som litt etter litt
får den bitre smaken av frihet